گونه شناسی گردشگران و محصولات گردشگری مبتنی بر منابع و ظرفیت های جامعه و مناطق عشایری

به عقیده‌ی بسیاری از پژوهشگران، تمام اجزای زندگی و معیشت عشایر، یک ظرفیت برای گردشگری محسوب می‌شود. از این رو، این ظرفیت‌ها، باید شناسایی و طبقه‌بندی شوند و در چرخه‌ی تبدیل محصول گردشگری قرار گیرند.هدف پژوهش: پژوهش حاضر، با رویکرد اکتشافی، شناسایی و گونه‌شناسی منابع، محصولات و گردشگران در گردشگری عشایری را به عنوان هدف اصلی خود قرار داده است. پژوهش حاضر از نظر هدف، از نوع توصیفی-اکتشافی و از نظر ماهیت، از نوع کیفی است. جامعه‌ی آماری تحقیق محتوای علمی تولید شده در زمینه "ظرفیت‌های جامعه و مناطق عشایری برای گردشگری" بودند. از این رو جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای بود. مرور محتوایی پیشینه و اسناد موجود بر اساس رویکرد استخراج مفاهیم مرتبط با منابع گردشگری بوده است. یافته‌ها نشان داد که در جامعه‌ و مناطق عشایری 50 ظرفیت برای شکل‌گیری محصول گردشگری وجود دارد که در 9 مقوله، شامل میهمان‌نوازی، کوچ، ساختار معیشت (نظام سکونتگاهی، خوراک، پوشش و پوشاک، موسیقی، دانش بومی)، صنایع‌دستی، نظام زندگی ایلی، فرآیند دامداری، رویدادهای عشایری، انگاره قومیتی و محیط طبیعی-جغرافیایی و دو مقوله کلان منظر طبیعی و منظر فرهنگی دسته بندی شدند. همچنین، چهار گونه‌ی خدمات و محصولات گردشگری عشایری تحت عنوان تجربه‌ی اصیل، بازدید اصیل، تجربه‌ی نمادین و مصرف نمادین شناسایی شدند. در گونه‌شناسی گردشگران، چهار گونه‌ی عشایر، بازدیدکننده غیرمشارکتی، عشایرنما و مصرف‌کننده‌ی عشایری شناسایی شدند.تمام اجزای الگوی زیست عشایر به عنوان منبع و ظرفیت گردشگری هم در درون مناطق عشایری به صورت اصیل، قابل برنامه‌ریزی هستند و هم قابلیت نمایشی شدن در فضاهایِ غیرعشایریِ طراحی شده را دارند. با توجه به اینکه بسیاری از ظرفیت-های شناسایی شده به نوعی با حضور و نقش‌آفرینی زنان عشایری همراه هستند، بار اصلی تبدیل ظرفیت‌های عشایری به محصول گردشگری بر عهده‌ی بانوان عشایری می‌باشد. به عنوان توصیه‌ی نهایی، در این روند می‌بایست به خطرات ناشی از کالایی شدن فرهنگ عشایر توجه نمود.