واکاوی و تحلیل تغییرات مشخصه‌های اجتماعی-اقتصادی عشایر استان خوزستان طی دهه‌های 60، 70 و 80

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم جنگل، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.

2 دانش‌آموحته کارشناسی ارشد رشته‌ی علوم و مهندسی جنگل، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.

3 دانشیار گروه علوم جنگل، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.

4 دانشیار گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.

5 استادیار گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.

10.22034/jsnap.2023.378865.1039

چکیده

مقدمه: تدوین سیاستها در بخش کشاورزی و منابع طبیعی مستلزم شناخت کافی از وضعیت اقتصادی- اجتماعی بهره‌برداران روستایی و عشایری است. در این میان، از نظر رشد اقتصادی کشور، جامعه عشایری اهمیت ویژه‌ای در بخش تولید دام و فعالیت‌های جانبی مرتبط دارد.

هدف پژوهش: در این تحقیق برخی شاخصه‌های اجتماعی- اقتصادی از جمله جمعیت، تعداد و نوم دام، سوخت مصرفی، صنایع دستی و اراضی مورد بهره‌برداری عشایر استان خوزستان طی سه دهه گذشته (60، 70 و 80) مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند.

روش شناسی تحقیق: آمار و اطلاعات به روش اسنادی و کتابخانه‌ای از داده‌های سرشماری‌های اجتماعی-اقتصادی عشایر کوچنده در سال‌های 1366، 1377 و 1387 موجود در آرشیو مرکز آمار ایران استخراج و تجزیه و تحلیل شدند.

قلمروجغرافیایی پژوهش: محدوده‌ی مورد مطالعه استان خوزستان است که در جنوب ایران قرار دارد.

یافته ها و بحث: با توجه به نتایج، جمعیت و تعداد خانوار عشایر استان‌ خوزستان از سال 1366 تا 1387 روند کاهشی داشته است. بیش‌ترین تعداد دام عشایر استان بز و بزغاله و تعداد دام در محل استقرار ییلاقی بیشتر از محل استقرار قشلاقی بوده است. بیشترین تعداد خانوار عشایر استان‌ خوزستان از هیزم و زغال چوب به‌عنوان سوخت مصرفی جهت پخت و پز و ایجاد گرما استفاده کرده‌اند و میزان مصرف سوخت عشایر در انواع مختلف سوخت مصرفی طی سال‌های 1366 تا 1387 روند کاهشی داشته است. میزان صنایع دستی تولید شده توسط عشایر از سال 1377 تا 1387 روند افزایشی و از سال 1366 تا 1377 روند کاهشی داشته است. بطورخاص، میزان تولید پلاس (چادر) در بین خانوارهای عشایر نسبت به سایر صنایع دستی بیشتر بوده است.

نتایج: توسعه فعالیت‌های زراعی، توسعه سایر صنایع دستی و سایر فعالیت‌های غیروابسته به دام می‌توانند به عنوان منابع معیشت جایگزین و تکمیلی نقش مهمی ایفا کنند که در این راستا برنامه‌ریزی‌های متناسب ضروری است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مطالعات برنامه ریزی قلمرو کوچ نشینان
دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 4
پاییز و زمستان
بهمن 1401

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار