تحلیل عوامل مؤثر در پایدارسازی الگوی مدیریت منابع آب در سکونتگاه‌های روستایی (مطالعه موردی: شهرستان مراغه)

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستائی، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

2 دانشیاری گروه جغرافیا دانشگاه تبریز

3 استادیار گروه جغرافیا دانشگاه تبریز

4 دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه تبری

10.22034/jsnap.2024.426209.1079

چکیده

مقدمه: آب عاملی مهم برای تشدید کشاورزی پایدار بوده و به طور مستقیم در ابعاد مختلف پایداری (اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست‌محیطی) تاثیر می‌گذارد و به همین جهت شناسایی عوامل موثر در پایدارسازی آن از ضروریات است.

هدف پژوهش: هدف از این پژوهش بررسی و شناخت عوامل مؤثر در پایدارسازی الگوی مدیریت منابع آب در سکونتگاه‌های روستایی شهرستان مراغه است.

روش شناسی تحقیق: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از نظر ماهیت و روش، توصیفی-تحلیلی است. جهت گردآوری داده‌ها و اطلاعات از مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی استفاده گردید. جامعه آماری نیز 20452 نفر از بهره‌برداران زراعی و باغی روستاهای شهرستان مراغه است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 377 نفر از بهره‌برداران برای انجام تحقیق انتخاب شدند. ضمناً، با استفاده از فاکتورهای تعداد بهره‌بردار کشاورزی و طبقات ارتفاعی 20 درصد از روستاهای شهرستان که شامل 32 روستا می‌شود، به عنوان نمونه و برای انجام مطالعه انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات تحقیق از آمارهای توصیفی و آمار استنباطی (تی تک نمونه‌ای، تحلیل عاملی و ...) در نرم‌افزار SPSS استفاده شد.

قلمروجغرافیایی پژوهش: قلمرو مکانی سکونتگاه‌های روستایی شهرستان مراغه است.

یافته ها و بحث: با استفاده از آزمون تحلیل عاملی تعداد 7 عامل بعد از دوران عامل‌ها بدست آمده که مجموعاً 8/74 درصد واریانس کل متغیرها را تبیین کردند و به‌عبارتی 8/74 درصد از متغیرهای در 7 عامل اصلی در راستای پایدارسازی الگوی مدیریت منابع آب در شهرستان مراغه توضیح داده شده و در این میان عامل آوال با مقدار ویژه 80/2 و درصد واریانس 35/13 درصد مهمترین عامل شناخته شدند.

نتایج: مهمترین عواملی که در پایدارسازی الگوی مدیریت منابع آب در فضاهای روستایی شهرستان مراغه نقش دارند عبارتند از؛ 1-مدیریت تغییر الگوی کشت و اعطای تسهیلات، 2) افزایش مشارکت روستاییان و بیمه کردن محصولات کشاورزی، 3) مدیریت آبیاری، تغییر الگوی کشت و ارتقای آگاهی کشاورزان، 4) شکل و فرم اراضی کشاورزی آبی، 5) استفاده از روش‌های نوین آبیاری و سرمایه‌گذاری، 6) افزایش آگاهی و ارتباط بهره‌برداران و 7) تشکیل تعاونی‌های آببران

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مطالعات برنامه ریزی قلمرو کوچ نشینان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 26 دی 1402

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار