شناسایی سکونتگاه های روستایی در معرض خطر وقوع زمین لغزش در زیست بوم های عشایری (مطالعه موردی: شهرستان پاوه)

جمینی, داود; شهابی, هیمن; نظری, حمید; آتش بهار, رامین

doi:10.22034/jsnap.2023.410697.1066

شناسایی سکونتگاه های روستایی در معرض خطر وقوع زمین لغزش در زیست بوم های عشایری (مطالعه موردی: شهرستان پاوه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار، ژئومورفولوژی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. (پژوهشگر پاره وقت پژوهشکده کردستان‌شناسی، دانشگاه

² دانشیار ژئومورفولوژی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

³ دکترای جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه‌ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

⁴ گروه ژئومورفولوژی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

10.22034/jsnap.2023.410697.1066

چکیده

مقدمه: با توجه به وجود روستاهای متعدد در زیست‌بوم‌های عشایری و اثرات مخرب جانی، مالی و زیست‌محیطی یلایای طبیعی، شناسایی سکونتگاه‌های روستایی واقع در خطر زمین لغزش به‌عنوان یکی از شایع‌ترین مخاطرات طبیعی در جهان و ایران، می‌تواند در مدیریت این بحرانها موثر باشد.
هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر شناسایی سکونتگاههای روستایی در معرض خطر وقوع زمین لغزش در زیست‌بوم عشایری پاوه است.
روش شناسی تحقیق: جهت دستیابی به اهداف این پژوهش کمی و کاربردی، از 18 عامل موثر بر زمین لغزش و برای وزن‌دهی به آن‌ها از نظرات 15 نفر از اساتید دانشگاهی، محققان و کارشناسان استفاده شده است. برای استخراج نقاط زمین لغزش موجود از تصاویر راداری سنتنیل 1 در محیط نرم افزار Snap و Google Earth بهره گرفته شده و جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم-افزار ArcGIS با روش همپوشانی فازی استفاده به عمل آمده است.
قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این مطالعه، شهرستان پاوه واقع در استان کرمانشاه است.
یافته ها و بحث: نتایج پژوهش نشان داد به لحاظ حساسیت به وقوع زمین لغزش از کل مساحت شهرستان 39 درصد در پهنه-های با احتمال خطر بسیار کم و کم، 30 درصد در پهنه با حساسیت متوسط و 31 درصد در پهنه‌های با حساسیت زیاد و بسیار زیاد قرار گرفته است. همچنین نتایج نشان داد به لحاظ حساسیت به وقوع زمین لغزش از مجموع 53 آبادی دارای سکنه شهرستان پاوه 8/35 درصد در پهنه های با احتمال خطر بسیار کم و کم، 3/28 درصد در پهنه با حساسیت متوسط و 9/35 درصد در پهنه‌های با حساسیت زیاد و بسیار زیاد نسبت به وقوع خطر زمین لغزش قرار گرفته‌اند.
نتایج: با توجه به واقع شدن تعداد قابل توجهی از سکونتگاه‌های روستایی در معرض خطر زمین لغزش، تهیه نقشه حساسیت به وقوع مخاطرات محیطی در این فضاهای جغرافیایی، باید در اولویت سیاست‌ها و برنامه‌ریزی‌های آمایش سرزمین قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها