2
استادیار علوم اقتصادی دانشگاه پیام نور ایران، تهران.
10.22034/jsnap.2023.407719.1063
چکیده
مقدمه:
هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر؛ میزان تحولات اقتصادی یکجانشینی عشایر شهرستان نیکشهر می‌باشد.
روش‌شناسی تحقیق: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری در پژوهش حاضر، عشایر شهرستان نیکشهر می باشد که بر اساس نمونه-گیری در دسترس، تعداد 130 نفر در دو بخش (اسکان یافته و اسکان نیافته)، تعیین شد. در نهایت به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم‌افزار SPSS و آزمون‌های تعقیبی (Post Hoc) و (Tukey HSD) استفاده شد.
قلمروجغرافیایی پژوهش: این پژوهش در قلمرو کوچ‌نشینان شهرستان نیکشهر مورد بررسی قرار گرفته است.
یافته‌ها و بحث: نتایج آزمون تی گروه‌های همبسته نشان داد، میانگین گویههای اقتصادی: (تولید صنایع دستی، تولید بند، تولید لبنیات، تولید پروتئین، فروش پروتئین، گرایش به دامداری، فروش گیاهان دارویی، هزینه درمانی دام) در گروه اسکان‌یافته عشایر نسبت به گروه اسکان‌نیافته عشایر بسیار کمتر است و در گویههای (اشتغال افراد، درآمد خانوار، پس انداز، مالکیت زمین زراعی و مسکن، درآمد کشاورزی، هزینه تحصیل فرزندان، هزینه درمانی افراد، هزینه امکانات رفاهی، هزینه مسکن، هزینه خرید مواد غذایی، هزینه وسیله نقلیه سبک و سنگین، ماشین‌آلات کشاورزی و در نهایت فعالیت صنعتی)، میانگین‌شان در گروه‌های اسکان‌یافته بیشتر از گروه‌های اسکان‌نیافته است. در ادامه نتایج رگرسیون نشان داد، 95 درصد تغییرات متغیر وابسته (تحولات اقتصادی) به وسیله متغیر مستقل (یکجانشینی) تبیین شده است. همچنین نتایج تحلیل مسیر نیز نشان داد، شاخص درآمد با مقدار اثر مستقیم 059/0 و اثر غیرمستقیم 134/0، بیشترین میزان تاثیر را از یکجانشینی به خود اختصاص داده است. در نهایت نتایج نشان داد، در بین طوایف شهرستان نیکشهر: طایفه چاکرزهی با مقدار میانگین 78/3، بیشترین میزان تحولات اقتصادی را در رابطه با یکجانشینی به خود اختصاص داده‌اند.
نتایج: وضعیت اقتصادی خانوارهای اسکان‌یافته با اسکان نیافته بسیار متفاوت است. در واقع یکجانشینی، تحولات اقتصادی زیادی برای خانوارهای عشایر ایجاد کرده است.
)
