مکان یابی احداث اکوکمپ‌های گردشگری عشایری در منطقه چهارمحال و بختیاری

صیدایی, سید اسکندر; صادقی, حجت الله

doi:10.22034/jsnap.2023.167726

مکان یابی احداث اکوکمپ‌های گردشگری عشایری در منطقه چهارمحال و بختیاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

² استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

10.22034/jsnap.2023.167726

چکیده

مقدمه: در عصر حاضر، گردشگری با توجه به رشد غیرقابل انکار آن، به انواع مختلف در حال توسعه و نقش آفرینی است. گردشگری عشایری به دلیل ارتباط با طبیعت و فرهنگ بومی، اهمیت زیادی پیدا کرده است. احداث اکوکمپهای گردشگری عشایری، نمونه بارزی از برنامه ریزی در این زمینه است. در این راستا برنامهریزی برای رشد و توسعه آن ضروری است.
هدف پژوهش: هدف این تحقیق، شناخت و مکانیابی مناطق مستعد اکوکمپ‌های گردشگری عشایری در منطقه چهارمحال و بختیاری است.
روش شناسی تحقیق: روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر دادههای مکانی و پرسشنامه به روش مقایسه زوجی است. جامعه آماری را کارشناسان مرتبط با موضوع تشکیل داده که 30 نفر جهت مقایسه زوجی شاخصها به روش AHP انتخاب شدند. همچنین از الگوریتمهای موجود در GIS نیز برای ترسیم نقشهها و مکانیابی مناطق مستعد احداث اکوکمپهای عشایری استفاده گردید. شاخصهای تحقیق عبارت اند از ارتفاع، شیب، خاک، کاربری و پوشش اراضی، نزدیکی به منابع آب، دوری از مناطق حفاظت، فاصله از خط گسل، فاصله از زمین لغزش، متوسط دما سالانه، متوسط بارش سالانه، نزدیکی به جاده ارتباطی، نزدیکی به شهر، نزدیکی به روستا، تراکم جمعیت.
قلمروجغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی پژوهش، مناطق عشایری استان چهارمحال و بختیاری است.
یافته ها و بحث: مهمترین معیار جهت احداث اکوکمپ گردشگری، نزدیکی به منابع آب با ضریب اهمیت 148/0 شناخته شده است. بعد از آن شاخصهای نزدیکی به جاده ارتباطی با ضریب اهمیت 130/0؛ کاربری اراضی با وزن 109/0 و همچنین دوری از زمین لغزش با امتیاز 096/0 شناخته شدهاند. یافتهها گویای این مطلب است که منطقه چهارمحال و بختیاری دارای ظرفیتهای قابل توجهای برای توسعه گردشگری و احداث اکوکمپ است. همچنین این تحقیق تایید مینماید که کانونهای عشایری میتواند با احداث اکوکمپهای گردشگری ارتباط داشته باشند؛ چرا که 10 کانون عشایری در پهنههایی از منطقه چهارمحال و بختیاری قرار گرفتهاند که بر اساس تحلیل، بهترین پهنهها برای احداث اکوکمپ گردشگری محسوب میشوند.
نتایج: نتایج نشان داد که 10 اکوکمپ شامل چلگرد، شرمک، هیرگان، شیخ علیخان، شلیل، صمصامی، بارز، قلعه مدرسه، مازه سوخته و کری بنیچه برای توسعه گردشگری عشایری در این منطقه میتواند طراحی و برنامهریزی شود.

کلیدواژه‌ها