بررسی توسعه فضایی میراث روستایی مقاصد گردشگری در قلمرو کوچ‌نشینان (مورد مطالعه: شهرستان خرم‌آباد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

2 استادیار، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.

3 استادیار، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

چکیده

مقدمه: تحولات عینی و مفهومی گردشگری در عصر حاضر، ضرورت­هایی را پیرامون توسعه فضایی و روابط درونی و بیرونی قلمروهای جغرافیایی که تداعی­کننده بازتاب سنت در مدرنیته می­باشند، شکل داده است. در این میان توسعه فضایی مناطق روستایی که فضاهای اجتماعی حاکم بر آن، در برگیرنده قلمروهای کوچ­نشینان ایران است از اهمیت ویژه­ای در توسعه گردشگری پسامدرنیته برخوردارند.
هدف پژوهش: هدف از این پژوهش بررسی توسعه فضایی میراث روستایی مقاصد گردشگری شهرستان خرم­آباد است که یکی از مهمترین قلمروهای کوچ­نشینان ایران محسوب می­گردد،
روش­شناسی تحقیق: روش پژوهش توصیفی‌ـ‌ تحلیلی و از نوع کاربردی بود. جامعه آماری این پژوهش را سه گروه عمده (315 نفر از روستاییان ساکن در 14 روستای منتخب منطقه (به روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای)، کارشناسان حوزه گردشگری استان (30 نفر) و گردشگران در دسترس وروردی (30 نفر)) تشکیل می­دادند. در نهایت از مجموع سه جامعه آماری مورد مطالعه 375 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای گرد­آوری داده­ها از روش­های میدانی و پرسشنامه­ای استفاده شد که پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ برای 3 مؤلفه مؤثر بر توسعه فضایی میراث روستایی مقاصد گردشگری محاسبه شد، که بیانگر مناسب بودن ابزار پژوهش بود. برای تحلیل داده­ها از ضریب پراکندگی و ضریب همبستگی پیرسون، در محیط نرم­افزار SPSS20 و برای ترسیم نقشه­ها از نرم­افزار ArcGIS استفاده شد.
قلمرو جغرافیایی پژوهش: مقاصد گردشگری در نواحی روستایی شهرستان خرم­آباد (بخش پاپی) که بطور عمده متکی بر اکوتوریسم بودند.
یافته­ها و بحث: یافته­ها نشان داد مهمترین مؤلفه­ها و معیارهای کلیدی تأثیرگذار بر توزیع ساختار فضایی میراث روستایی مقاصد، کمیت و کیفیت منابع و جاذبه­های گردشگری و وضعیت مکانی ـ فضایی جاذبه­های گردشگری هستند. بررسی مقادیر ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین همه متغیرهای مستقل (بجز متغیرهای پذیرش اجتماعی، بعد کالبدی، ابعاد فضایی) با توسعه فضایی میراث روستایی مقاصد گردشگری رابطه مثبت و معنی‌داری در سطح اطمینان 99 درصد وجود دارد.
نتایج: از آنجایی که روستاهای گازه و بیشه دارای بیشترین تعدد متغیرهای موثر بر توسعه فضایی میراث روستایی مقاصد گردشگری شهرستان خرم­آباد بودند، پیشنهاد می­گردد که در صورت سرمایه­گذاری در خدمات و تسهیلات مناسب، این سکونتگاه­ها می­توانند در خدمات­رسانی پسکرانه وسیع­تری مورد استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات