1
دکتری گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
2
استادیار گروه جغرافیا، پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی، ناجا، تهران، ایران.
چکیده
مقدمه: نظام تولیدی و زندگی اجتماعی عشایر با چالشها و مشکلات فراوان روبروست که پدیده خشکسالی از آن جمله است، در این بین کاهش آسیبپذیری جوامع عشایر از طریق افزایش سطح تابآوری و ارتقای انعطافپذیری در برابر پیامدهای طبیعی از جمله خشکسالی میتواند یکی از ویژگیهای مدیریت، برنامهریزی و توسعه باشد که از طریق سرمایه اجتماعی امکانپذیر است. هدف پژوهش: بررسی واکاوی مولفههای سرمایه اجتماعی در تقویت تابآوری خانوارهای عشایر در برابر خشکسالی در شهرستان نیشابور انجام گردیده است. روششناسی تحقیق: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری نیز تعداد خانوار عشایر شهرستان است، که بر اساس نمونهگیری تصادفی تعداد 217 خانوار تعیین شد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از نرم افزار SPSS، مدلهای FARAS، BMW استفاده شد. قلمرو جغرافیایی پژوهش: عشایر شهرستان نیشابور قلمرو جغرافیایی پژوهش حاضر را تشکیل میدهد. یافتهها و بحث: نتایج نشان داد، در بین مولفههای تابآوری آمادگی با مقدار 479/0، و واکنش با مقدار 331/0، بالاترین و پایینترین میزان را به خود اختصاص دادهاند. همچنین بر اساس اطلاعات مشخص گردیده شد که میزان تابآوری در بین خانوارهای عشایر با میزان ( 61/51) در سطح متوسط قرار دارد، در بین مولفههای سرمایه اجتماعی، اعتماد اجتماعی با مقدار 498/0، و عضویت در گروههای اجتماعی با مقدار 389/0، بالاترین و پایینترین میزان را به خود اختصاص دادهاند. همچنین بر اساس اطلاعات به دست آمده مشخص گردیده شد که میزان سرمایه اجتماعی در بین خانوارهای عشایر در برابر خشکسالی با میزان (16/45) در سطح متوسط قرار دارد. در نهایت نتایج تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر نیز حاکی از رابطه مثبت و معناداری بین مولفه سرمایه اجتماعی و تقویت تابآوری خانوارهای عشایر در برابر خشکسالی بود، به نحوی که بیشترین میزان تاثیرپذیری از سرمایه اجتماعی در مولفه آمادگی به گویه مشورت با کارشناسان کشاورزی، در مولفه واکنش به گویه کشت محصولات معیشتی، در مولفه بازتوانی و بازسازی به گویه بیمه کردن دامهای خود، در مولفه پیشگیری نیز به گویه ترکیب دانش بومی و مدرن در زمینه خشکسالی، اختصاص داده شد. نتایج: در نهایت در یک جمعبندی نهایی میتوان گفت که مولفههای سرمایه اجتماعی در تقویت تابآوری خانوارهای عشایری در برابر خشکسالی شهرستان نیشابور تاثیر مثبت و معناداری دارد.
نعیم آبادی, نازنین, & سلیمی سبحان, محمدرضا. (1400). واکاوی مولفههای سرمایه اجتماعی در تقویت تابآوری خانوارهای عشایری در برابر خشکسالی؛ مورد مطالعه عشایر شهرستان نیشابور. مطالعات برنامه ریزی قلمرو کوچ نشینان, 1(1), 101-114.
MLA
نازنین نعیم آبادی; محمدرضا سلیمی سبحان. "واکاوی مولفههای سرمایه اجتماعی در تقویت تابآوری خانوارهای عشایری در برابر خشکسالی؛ مورد مطالعه عشایر شهرستان نیشابور". مطالعات برنامه ریزی قلمرو کوچ نشینان, 1, 1, 1400, 101-114.
HARVARD
نعیم آبادی, نازنین, سلیمی سبحان, محمدرضا. (1400). 'واکاوی مولفههای سرمایه اجتماعی در تقویت تابآوری خانوارهای عشایری در برابر خشکسالی؛ مورد مطالعه عشایر شهرستان نیشابور', مطالعات برنامه ریزی قلمرو کوچ نشینان, 1(1), pp. 101-114.
VANCOUVER
نعیم آبادی, نازنین, سلیمی سبحان, محمدرضا. واکاوی مولفههای سرمایه اجتماعی در تقویت تابآوری خانوارهای عشایری در برابر خشکسالی؛ مورد مطالعه عشایر شهرستان نیشابور. مطالعات برنامه ریزی قلمرو کوچ نشینان, 1400; 1(1): 101-114.