شناسایی مقوله های توسعه مدیریت مناسب و کارآمد منابع انسانی نواحی روستایی در قلمرو کوچ نشینان شهرستان خاش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیارگروه مدیریت، واحد زاهدان، دانشگاه آزاداسلامی، زاهدان، ایران

2 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت، گرایش رفتار سازمانی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.

10.22034/jsnap.2024.437129.1087

چکیده

مقدمه: عوامل متعددی در توفیق مدیریت کارآمد و مناسب در منابع انسانی نواحی روستایی دخالت دارد، شناخت این مقوله­ها می­تواند بسترساز ساماندهی مدیریت در مناطق روستایی در قلمرو کوچ­نشین باشد. همچنین، با شناسایی عوامل مطرح شده و تقویت یا اصلاح این عوامل و رفع محدودیت­ها می­توان امیدوار بود که این نهاد عمومی بتواند نقش بیشتری در فرایند توسعه مناطق روستایی مفید واقع شود.
هدف پژوهش: هدف این تحقیق، شناسایی مقوله­های توسعه مدیریت مناسب و کارآمد منابع انسانی نواحی روستایی در قلمرو کوچ­نشینان خاش است.
روش ­شناسی پژوهش: پژوهش حاضر، از نظر هدف، کاربردی و دارای ماهیت اکتشافی و از نظر روش در گروه پژوهش کیفی و کمی قرار دارد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل­های تئوری زمینه­ای، دلفی و F-ARAS استفاده شد. ابزار تحقیق در این پژوهش، مصاحبه و پرسشنامه می­باشد؛ بر این اساس، آگاهان مشارکت­کننده را افراد مطلع و آگاه (اعضای شورا و دهیار روستاها، اساتید و جامعه دانشگاهی) تشکیل دادند. برای انتخاب جامعه نمونه نیز از روش نمونه­گیری هدفمند استفاده شد که در مجموع تعداد 30 نفر به عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند.
قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی پژوهش حاضر را نواحی روستایی قلمرو کوچ نشینان در شهرستان خاش شامل شده است.
یافته ­ها و بحث: از نتایج روش تئوری زمینه­ای، جهت شناسایی عوامل موثر در توسعه مدیریت مناسب و کارآمد بر منابع انسانی نواحی روستایی در قلمرو کوچ­نشینان، مقوله‏های (ارزیابی مهارت­های مدیران و نیروی انسانی در روستاها و شناسایی چالش­ها و مشکلات در همکاری بین آنها، تقویت در اعتماد متقابل و آگاهی ساکنین محلی، تقویت مشارکت و همکاری بین نیروی انسانی و مدیران، اصلاح رویکردهای ناکارآمد در نواحی روستایی، اقدامات و تهمیدات لازم و سنجیده در راستای عملکرد مطلوب مدیریت منابع انسانی) شناسایی شدند. همچنین نتایج F-ARAS جهت رتبه­بندی مقولات نشان داد، اصلاح رویکردهای ناکارآمد در نواحی روستایی با مقدار وزن 441/0 و اقدامات و تهمیدات لازم و سنجیده در راستای عملکرد مطلوب مدیریت منابع انسانی با مقدار وزن 401/0، بیشترین و کمترین میزان اهمیت را در توسعه مدیریت منابع انسانی در نواحی روستایی خاش به خود اختصاص داده­اند.
نتایج: با توجه به بدین واقعیت که امروزه پاردایم مسلط توسعه روستایی از نوع مشارکتی و ارتباطی است، می­توان گفت که توسعه مدیریت منابع انسانی یکی از ارکان اصلی مدیریت و توسعه روستایی است و باید از طریق شناسایی مقوله­های موثر در توسعه آن، برای شکل­دهی و مدیریت فضای زیست نواحی روستایی بدان توجه شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


آرمان، مانی. حسینی، سید یعقوب. تنگستانی، الهام. (1395). تاثیر سرمایه اجتماعی و بلوغ منابع انسانی بر مدیریت منابع انسانی پایدار (مورد مطالعه: شرکت­های فعال در صنعت پتروشیمی). فصلنامه مدیریت سرمایه اجتماعی، دوره 3. شماره 5. صص 113-138.
پوراحمد، گوهر. ایراندوست، منصور. ادهمی، جمال. (1401). بررسی پیشاندها و پسایندهای مدیریت منابع انسانی پایدار با نگرش سبز در سازمان­های مدیریت پسماند. فصلنامه مدیریت سبز. دوره 1. شماره 4. صص 37-60.
تکلو، علیرضا. شمس­الدینی، علی. رحمانی، بیژن. ولی شریعت­پناهی، مجید. (1400). بررسی و تحلیل فضایی- مکانی عوامل چالش­زای منابع انسانی بخش کشاورزی در نواحی روستایی شهرستان ملایر. پژوهش­های جغرافیانی انسانی. دوره 53. شماره 1. صص 139-156.
جانعلی­زاده قزوینی، مهدی. کفاش­پور، آذر. رحیم­پور، امیر. سامانیان، مصیب. (1399). طراحی مدل پاردایمی مدیریت منابع انسانی سبز با استفاده از روش داده بنیاد (مورد مطالعه شهرداری مشهد). پژوهش­های مدیریت راهبردی، دوره 26. شماره 79. صص 83-106.
حسین­زهی، اسماعیل، کریمیان بستانی،مریم، میری، سیدغلامرضا، (1401)، شناخت مجموعه عوامل تاثیرگذار بر تغییر کاربری اراضی در قلمرو کوچ نشینان (مطالعه موردی: شهرستان خاش). مطالعات برنامه­ریزی قلمرو کوچ نشینان، سال 2، شماره 2. 137-150.
دربان آستانه، ع. (1384). جایگاه مدیریت روستایی در برنامه چهارم. فصلنامه آموزشی، اطلاع­رسانی و ترویجی دهیاری­ها، دوره 2. شماره 15. صص 25-34.
رضوانی، محمدرضا. (1383). مقدمه­ای بر برنامه­ریزی توسعه روستایی در ایران. چاپ چهارم، نشر قومس.
رکن­الدین افتخاری، عبدالرضا؛ سجاسی قیداری، حمداهلل؛ عینالی، جمشید. (1386). نگرشی نو به مدیریت روستایی با تأکید نهادهای تأثیرگذار. مجله روستا و توسعه، دوره 10، شماره 2، صص 30 -1
زادفانید، ابوالقاسم تقی  دین پرست، ساجده. نصیری زارع، سعید. پاشایی، پارسا. (1400).. شناسایی و ارزیابی عملکرد مدیران در توسعه مناطق روستایی (مطالعه موردی: روستاهای دهستان دولت­آباد شهرستان مرند). نشریه علمی جغرافیا و برنامه­ریزی. سال 26. شماره 82. صص 67-82.
شفیعی ثابت، ناصر. میرواحدی، نگین سادات. (1399).. الگوی برنامه­ریزی توسعه روستایی با تاکید بر پایداریم­های نوین (مورد مطالعه: شهرستان­های پاکدشت و ری در پیرامون کلانشهر تهران). فصلنامه توسعه پایدار محیط جغرافیایی. سال 2. شماره 3. صص 197-183.
صادقلو، طاهره. (1399). تحلیل سبک مدیریت محلی در مناطق روستایی و تاثیر آن بر میزان مشارکت­پذیری روستاییان (منطقه مورد مطالعه: روستاهای دهستان زرین گل شهرستان علی­آباد. پژوهش­های جغرافیای انسانی. دوره 52. شماره 3. صص 851-870.
صیدالی، محسن؛ صادقی؛ غالم؛ میرزایی گودرزی، زهرا. (1390). جایگاه مدیریت در پیشبرد اهداف توسعه روستایی مطالعه موردی: روستای جوانمردی (شهرستان لردگان). مجله برنامه­ریزی منطقه­ای، سال 1، شماره 2، صص 91 -79.
عنابستانی، علی اکبر. حاتمی­نژاد، حجت. (1391). مدیریت نوین روستایی و نقش آن در تحول مساکن با توجه به عملکرد دهیاران (مطالعه موردی: دهستان میشن خاص شهرستان ایلام). مجله جغرافیا و برنامه­ریزی منطقه­ای. سال 2. شماره 2. صص 121-140.
فرمانداری شهرستان خاش، (1400)، سالنامه آماری فرمانداری شهرستان خاش.
قلیپور، وحید. حامدی­نیا، امیر. (1400). اهمیت مدیریت منابع انسانی پایدار برای دستیابی مقاصد و اهداف توسعه پایدار. فصلنامه علمی نگرش‏های نوین بازرگانی. دوره 2. شماره 5. صص 200-216.
Amundsen, S. Martinsen, .L, (2015). Linking Empowering Leadership to Job Satisfaction, Work Effort, and Creativity: The Role of Self-Leadership and Psychological Empowerment, Journal of Leadership & Organizational Studies, 22(3), 1-16.
Brooks, K., Barclay, K., Grafton, R. Q., & Gollan, N. (2022). Transforming coastal and marine management: Deliberative democracy and integrated management in New South Wales, Australia. Marine Policy, Volume 139, May 2022, 104053.
Halseth, G., & Ryser, L. (2004). Building Rural Capacity in the New Economy: Service Provision in Rural and Small Town Canada-Cross-Canada Summary Report. Social Sciences and Humanities Research Council of British Columbia.
Kai-ji, H. (2015). Village Welfare from the Perspective of Rural Good Governance. Journal of Taiyuan University of Technology (Social Science Edition), 12(1), 1-16.
Sriram, M. S. (2007). Rural management education in India: A retrospect.
Sun ،Pan. Zhou, Li Ge ،Dazhuan, Xiaoxue, Lu, Mengqiu. (2021), How does spatial governance drive rural development in China's farming areas? Habitat International, Volume 109، 102320.
Thiede, B. C., Brown, D. L., Sanders, S. R., Glasgow, N., & Kulcsar, L. J. (2017). A demographic deficit? Local population aging and access to services in rural America, 1990–2010. Rural sociology, 82(1), 44-74.
Tanguay, G. A., Rajaonson, J., Lefebvre, J. F., Lanoie, P. (2010). Measuring the sustainability of cities: An analysis of the use of local indicators. Ecological Indicators, 10(2), 407-418.
Teguh, Y. Fitriyah, F. (2020). A Study of Leadership in the Management of Village Development Program: The Role of Local Leadership in Village Governance. Talent Development & Excellence, 12(3):  3009 – 3020
Tomashuk, I. (2017). Problems and prospects of management of rural development, Baltic Journal of Economic Studies, 3(5), 214–220.
Wenchang, W. (2008). Rural Management–The Way Out for Tibetan Rural Areas, Business and Public Administration Studies, 3(3), 75–75.