1
دکتری گروه جغرافیای انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
2
دانشجوی دکتری گروه جغرافیای انسانی، دانشگاه خورازمی، تهران، ایران
چکیده
مقدمه: ترکیب اجتماعی جامعه ایران را سه جمعیت متمایز شهری، روستایی و عشایری تشکیل می‌دهد. با توجه به سابقه کهن ایران، در این راستا این کشور دارای بستر بسیار مناسبی برای برنامه‌ریزی انواع گردشگری است و از آنجائیکه ایران از معدود کشورهایی است که کوچ همچون گذشته در آن جریان دارد و هنوز عشایر ایران سنت‌های خویش را برپا می‌دارند، می‌تواند محمل مناسبی برای گردشگری عشایری باشد، در این میان قلمرو عشایری با جاذبه‌های طبیعی، منابع و پتانسیل‌های سنتی، فرهنگی و زیست‌محیطی، فرصت بزرگی در توسعه گردشگری عشایری، در ایران به شمار می‌رود. هدف پژوهش: هدف تحقیق حاضر، بررسی و واکاوی ظرفیت‌های مغفول مانده گردشگری در قلمرو کوچ نشینان رضوانشهر می‌باشد. روش شناسی پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش کیفی و کمی می‌باشد، و به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تئوری زمینه‌ای و مدل‌های فازی استفاده شد. همچنین جامعه آماری در پژوهش حاضر، شامل خبرگان گردشگری، عشایری و روستایی می‌باشند که بر اساس نمونه‌گیری هدفمند تعداد (45)، نفر تعیین شدند.. قلمرو جغرافیایی: شهرستان رضوانشهر، در شمال غربی ایران بین سواحل دریای خزر و رشته کوه‌های تالش قرار دارد و از دو بخش جلگه‌ای و کوهستانی تشکیل شده است. این شهرستان از شمال به دریای خزر و شهرستان تالش، از غرب به شهرستان خلخال، و از جنوب به شهرستان‌های صومعه سرا و ماسال و در نهایت از شرق با شهرستان بندرانزلی مرز مشترک دارد. یافته‌ها و بحث: بر اساس دیدگاه خبرگان، ناحیه رضوانشهر با آیین بزرگ و پهناور، دارای تمدنی اصیل و دیرینه است و به دلیل موقعیت خاص و اقلیم و آب و هوای مطلوب، دارای جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی، طبیعی بسیاری دارد، در این راستا ظرفیت‌های زیادی را برای گردشگری عشایری نیز فراهم کرده است که از بین آنها؛ ((آداب و رسوم زندگی عشایری)) با مقدار وزن (411/0)، از مهمترین ظرفیت‌های مغفول مانده در این ناحیه است که پیشرفت و توسعه در این بخش می‌تواند کمک شایانی در شناسایی بهتر از گردشگری عشایری در این ناحیه گردد. نتایج: شناسایی ظرفیت های مغفول مانده گردشگری عشایری، بخشی از بازار گردشگری و منبعی برای اشتغال و درآمد است و راهبردی برای حفظ محیط زیست و فرهنگ سنتی عشایر و منبعی مکمل و متنوع‌ساز در اقتصاد عشایر و در نتیجه سیاستی برای توسعه اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی جوامع عشایری ناحیه رضوانشهر قلمداد می‌شود.
)
